Türkan Şoray (1945 -   ) 

​

Türk sinemasının yıldız oyuncusu Türkan Şoray, 1945 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. 15 yaşında, Türker İnanoğlu’nun kendisini keşfetmesiyle “Köyde Bir Kız Sevdim” (1960) filmiyle oyunculuğa başladı. 1961 yılında Ertem Göreç’in “Otobüs Yolcuları”, 1962 yılında ise Metin Erksan’ın “Acı Hayat” filmlerinde oynayarak Türk sinema sektöründe adını duyurdu. “Ana” (1967), “Vesikalı Yarim” (1968), “Sultan Gelin” (1973), “Selvi Boylum Al Yazmalım” (1977) filmleri gibi birçok önemli filmde başrol oynayan Türkan Şoray, 1972 yılında çekilen “Dönüş” filminin yönetmenliğini yaptı.  İlk yönetmenlik deneyimi olan bu film, bir kadının bekleyiş hikayesini konu edindi. Yönetmenlik için çok heyecanlandığını belirten Şoray, “Dönüş”ün kendi hikayesi olduğunu belirtir. 

Şoray, daha sonra 1973 yılında felçli oğlunu tedavi ettirmek isteyen bir annenin hikayesini konu alan “Azap” filmini çekti. 1976 yılında çektiği “Bodrum Hakimi” filminde,  bir hakim kadın ile bir ağanın yaşadığı imkansız aşk hikayesini ele aldı. “Yılanı Öldürseler” (1981) filmini Yaşar Kemal’in aynı adlı eserinden uyarlanarak çekti. Şoray, yönettiği filmlerde başrol oyuncusu olarak da yer aldı. 1993 yılında “Tatlı Betüş” ve 2001 yılında “İkinci Bahar” adlı televizyon dizilerinde rol aldı. Oynadığı filmlerle ulusal ve uluslararası birçok ödül aldı. 

 

Senarist Filmografisi

Buruk Acı, 1969, Yönetmen: Nejat Saydam, Senaryo: Türkan Şoray, Nejat Saydam, Görüntü Yönetmeni: Melih Sertesen, Müzik: Tuncer Aydınoğlu, Esin Engin, Belkıs Özener, Oyuncular: Türkan Şoray, Tanju Gürsu, Aliye Rona, Yapımcı: Murat Köseoğlu.

Yılanı Öldürseler, 1981, Yönetmen: Türkan Şoray, Senaryo: Yaşar Kemal, Işıl Özgentürk, Arif Keskiner, Görüntü Yönetmeni: Güneş Karabuda, Muzaffer Turan, Müzik: Zülfü Livaneli, Oyuncular: Türkan Şoray, Talat Bulut, Mahmut Cevher, Ahmet Mekin, Aliye Rona, Yaman Okay, Erol Demiröz, Hüseyin Peyda ve Pars Sezer Yapımcı: Abdurrahman Keskiner.

 

Ödüller: 

Dönüş (1972)

Belçika Kadın Yönetmenler Festivali (1995) “Özel Mansiyon” (Türkan Şoray)

Tahran Şenliği Asya Filmleri Panoraması Özel Ödülü (1975) 

Brüksel kadın Yönetmenler Şenliği (1977) “Özel Ödülü”

 

Kaynakça

Evren, M. Burçak. (2014). Türk Sinemasının 100 Yılı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.

Özgüç, Agâh. (1994). Türk Film Yönetmenleri Sözlüğü. İstanbul: Afa Yayınları. 

Özgüç, Agâh. (2008). Türk Sinemasının Kadınları. İstanbul: Agora Kitaplığı.

Özgüç, Agâh. (2012). Ansiklopedik Türk Filmleri Sözlüğü. İstanbul: Horizon International.

Öztürk, S. Ruken. (2004). Sinemanın “Dişil” Yüzü Türkiye’de Kadın Yönetmenler. İstanbul: Om Yayınevi.