Tomris Giritlioğlu (1955 -   )

​

Tomris Giritlioğlu, 1955 yılında Konya’da doğdu. TED Ankara Koleji’nde ilk, orta ve lise öğrenimini tamamladı. Daha sonra Hacettepe Üniversitesi’nde İngilizce Dil Bilimi Bölümü’nü bitirdi. 1974 yılında TRT’ye çevirmen olarak işe giren Giritlioğlu, medya alanında çalışmak istediği için TRT’nin sınavlarına girdi. Sınavı kazanan Giritlioğlu, Neslihan Gence’nin asistanlığını yaptı. Asistanlığı bırakarak Belgesel Programlar Müdürlüğüne geçti. Giritlioğlu,  “Tabletten Kasete” (1986), “Ahmet Muhip Dranas” (1985) ve “Dün, Bugün” (1986) adlı belgesellerin yönetmenliğini yaptı. Giritlioğlu TRT desteğiyle film çeken ilk yönetmendir.

Yapımcılığını Canan Evcimen’in yaptığı “İşte Beyoğlu” (1987) adlı belgeselin yönetmenliğin koltuğuna Giritlioğlu oturdu. Kariyerinin başında birçok belgesele imza atan Giritlioğlu, Ziya Öztan ile senaryosunu yazdığı “Kantodan Tangoya” (1989) adlı filmi çekti. Giritlioğlu’nun, “Suyun Öte Yanı” adlı ilk uzun metrajlı filmini 1991 yılında izleyiciyle buluştu. Cemil Meriç ve Ahmet Hamdi Tanpınar gibi birçok şairden etkilenen Giritlioğlu, “Yaz Yağmuru” (1994) ve “80. Adım” (1995) filmlerini çekti. Giritlioğlu, TRT'de çalıştığı dönem boyunca tecimsel kaygılardan uzak kalarak kendi sinemasını öne çıkaracak filmler yaptı. Aslen Antakyalı olan Giritlioğlu, çok kültürlü bir ortamda yetiştiği için ve kendisini toplum içerisinde azınlık gördüğü için bu konuları filmlerinde işledi. Özellikle “Suyun Öte Yanı” (1991), “Salkım Hanım’ın Taneleri” (1999) ve “Güç Sancısı” (2009) filmlerinde bu konular üzerinde durdu. 

 

Senarist Filmografisi

Yaz Yağmuru, 1993, Yönetmen: Tomris Giritlioğlu, Yapımcı: Nilgün Sağyaşar, Senaryo: Ümit Ünal, Tomris Giritlioğlu (Ahmet Hamdi Tanpınar'ın aynı adlı romanından uyarlanmıştır), Görüntü yönetmeni: Yavuz Türkeri, Müzik: Münir Nurettin Beken, Oyuncular: Ahmet Leventoğlu, Pınarcık Akerman, Meral Çetinkaya, Müge Akyamaç, Selçuk Yöntem, Suna Selen, Ayla Algan, Leman Sam, Cezmi Baskın, Mehmet Güleryüz, Olgun Şimşek, Fikret Kuşkan, Yapım Şirketi: TRT.

Kantodan Tangoya, 1989, Yönetmen: Tomris Giritlioğlu, Yapımcı: Vehbi Okur, Senaryo: Ziya Öztan, Tomris Giritlioğlu, Oyuncular: Aytaç Arman, Serap Aksoy, Cezmi Baskın, Koray Ergun, Yapım Şirketi: TRT.

 

Ödülleri: 

Suyun Öte Yanı (1991)

4. Ankara Film Festivali (1992) “En İyi 2. Film” “En İyi Kadın Oyuncu" (Meral Çetinkaya)

11. Uluslararası İstanbul Festivali (1992) “En İyi Yönetmen”, “Jüri Özel Ödülü”

Yaz Yağmuru (1993)

SİYAD (Sinema Yazarları Derneği) (1995) “En İyi 3. Film” “En İyi Kadın Oyuncu” (Pıtırcık Akerman), “En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu” (Selçuk Yöntem)

80. Adım (1995)

8. Ankara Uluslararası Film Festivali (1996) "Seçiciler Kurulu Özel Ödülü, “En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu”

15. Uluslararası İstanbul Film Festivali (1996) “En İyi Film”, “En İyi Yönetmen”

Köln 6. Türkiye Film Festivali (1996) “En İyi Kadın Oyuncu” (Zuhal Olcay)

SİYAD (1997) “En İyi 5. Film”, “En İyi Kadın Oyuncu” (Zuhal Olcay)

Salkım Hanım’ın Taneleri (1999)

36. Antalya Altın Portakal Film Festivali, (1999), “En İyi Film Ödülü”, “En İyi Erkek oyuncu” (Uğur Polat), “En İyi Müzik” - Tamer Çıray, “En İyi Kurgu” (Mevlüt Koçak), “En İyi Sanat Yönetmeni” - Mustafa Ziya Ülkenciler

12. Ankara Uluslararası Film Festivali, (2000), “Mahmut Tali Öngören Özel Ödülü” (Tomris Giritlioğlu), “En İyi Erkek Oyuncu” (Kamran Usluer), “Onat Kutlar En İyi Senaryo Yazarı” - Etyen Mahçupyan, “En İyi Sanat Yönetmeni” (Mustafa Ziya Ülkenciler), “En İyi Özgün Müzik” (Tamer Çıray)

19. Uluslararası İstanbul Film Festivali, (2000), “En İyi Erkek Oyuncu” (Güven Kıraç)

21. Siyad Türk Sineması Ödülleri, (1999), “En İyi Müzik” (Tamer Çıray)

11. Orhan Arıburnu Ödülleri, (2000), Hülya Koçyiğit Jüri Özel Ödülü (Tomris Giritlioğlu)

Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri, (2000), “En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu” (Murat Daltaban)

 

Kaynakça

Evren, M. Burçak. (2014). Türk Sinemasının 100 Yılı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.

Fontini, Pınar. (2017). 1990-2000 Yılları Arasında Türkiye’de Kadın Yönetmen Olmak. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. 

Sekmeç, A. Can (2015). Türk Sinemasında Kadın Yönetmenler. İstanbul: ANSET.

Öztürk, S. Ruken. (2004). Sinemanın "Dişil" Yüzü Türkiye'de Kadın Yönetmenler. İstanbul: Om Yayınevi.